باسمه تعالی
باعرض سلام خدمت مبلغین و والدین گرامی
هدف از قرار دادن این مطلب:
از آنجایی که اعتقاد دارم بیشتر باید روی بچه های دبستانی زوم کرد و این امر رو ترویج داد تا بچه های راهنمایی ودبیرستانی!(البته نمیگم که این سنین رو رها کنید بلکه توجه بیشتر رو روی این بچه ها بگذارید) و برای این نظرم هم این دلیل رو میارم که که بچه های دبستانی فطرتی پاک  داشته وبهتر مطالب رو نهادینه خواهند ساخت وهم چنین بچه های امروز جوانان فردای ما هستند ولی با طرز تربیت متفاوت... پس چند مطلب رو در این جا اشاره میکنم امیدوارم که مورد استفاده در تربیت و تبلیغ شما بزرگواران قرار بگیرد.
پس در ابتدا باید ترتیبی اتخاذ شود که کودکان دریابند انجام عبادت و نماز آنها، در پیشگاه خدا اجر خواهد داشت، رغبت بیشتری برای انجام عبادت خواهند داشت.
باز تکرار میکنم انجام عبادت ها در کودکی موجب ملکه شدن آنها می گردد و چنین کودکانی در بزرگسالی عبادات را با سهولت بیشتری انجام می دهند. اما آنان که تا هنگام بلوغ نماز نخوانده اند، این کار را با دشواری بیشتری انجام می دهند. پس اگر بخواهیم کودکان با عبادات خو بگیرند، باید دوره کودکی آنها را مغتنم بشماریم. مسئله دیگر این است که وقتی کودکی از دوران نوباوگی به عبادت روی بیاورد و برای انجام آن به مسجد و سایر اماکن مذهبی برود، از همان زمان، با چنین فضاهایی انس می گیرد و با انسان های با ایمان مأنوس می شود. انس با فضاهای مذهبی و با نیکان مانع گرایش به ورطه های فساد و نابودی گشته، انسانها را از دوستی با بدان برحذر می دارد و فرد با چنین خصوصیاتی به صلاح و زندگی پاک نزدیک تر می شود. پس برای تربیت دینی کودکان باید از همان کودکی دست به اقدام زد تا آداب و رسوم و عبادات دینی در دل فرزندان پا بگیرد. به همین دلیل باید نقش هایی را در امر تربیت مذهبی فرزندان و اقامه نماز توسط آنان ایفا کنیم. این نقش ها عبارت اند از:
والدین چه نقشی در تربیت مذهبی کودکان دارند؟

نقش تمهیدی ( مقدمه چینی)
برای زمینه سازی اعمال عبادی و نماز در کودکان باید نخست تمهیداتی فراهم بشود و در امر تربیت مذهبی فرزندان باید اقداماتی به عمل آید. پیامبر"ص" چنین عمل کرد: به هنگام تولد امام حسن(ع) و امام حسین (ع) در گوش راست آنان اذان و در گوش چپ این عزیزان اقامه خواند که هردو عمل مستحبی قبل از نماز هستند. امام چهارم (ع) در روایتی می فرمایند: وقتی که کودک شما به سن سه سالگی رسید، به او بگویید که کلمه لااله الا الله را بگوید. وقتی که به سن سه سال و هفت ماه و بیست روز رسید به او بگویید که نام پیامبر(ص) یعنی" محمد" را برزبان جاری کند و وقتی که به سن چهارسالگی رسید به او بگویید که بر پیامبر(ص) درود بفرستد (شایان توجه است که این دو کار را درنماز به خوبی می یابیم). در پنج سالگی او را روی به قبله بنشانید، و در 6 سالگی رکوع و سجده را به او بیاموزید و در هفت سالگی شستن دست ها را به وی آموزش بدهید( که کنایه ازوضو گرفتن است). امام صادق(ع) حتی درمورد روزه می فرمود: ما کودکان خود را در سحر گاهان بیدار می کنیم تا روزه بگیرند، اما درطول روز هر وقت که خواستند می توانند افطار نمایند. مراد امام (ع) آن است که بدین ترتیب باید کودکان را عادت داد تا به تدریج تمرین روزه داری نمایند و این امر آنهارا برای روزه داری کامل به هنگام بلوغ و تکلیف آماده می کند.
نقش الگویی
کودکان در تقلید پذیری شهره اند. آنها بسیاری از رفتارها و حرکات را از طریق تقلید کردن از دیگران و بزرگ ترها می آموزند. به همین دلیل می گویند وقتی که قصد آموزش رفتاری را به کودکان دارید، الگوی خوبی از آن رفتار را در معرض دید آنان قرار بدهید تا آنها به تبعیت از الگو بپردازند. علی (ع) فرمود: کونوا دعاه الناس بغیر السنتکم، یعنی مردم را با غیر زبان هایتان به راه خدا دعوت کنید. ایشان دعوت با عمل را مؤثرتراز دعوت از طریق سخن می دانست. سعدی نیز می گوید:
بزرگی سراسر به گفتار نیست
دو صد گفته چون نیم کردار نیست
خداوند برای هدایت انسان ها، الگویی ارزشمند و متعالی در معرض دید آنها قرار داده است و می فرماید:" و قد کان لکم فی رسول الله اُسوةٌ حَسنه". پس به درستی که پیامبر(ص) برای شما اسوه ی نیکویی است. پیامبر علاوه برانجام واجبات و خواندن نمازهای واجب، به امور مستحبی توجه وافری داشت و به نوافل نیز می پرداخت. (شایان ذکراست که برپا داشتن نماز شب بر پیامبر(ص) واجب بوده است. ) ما نیز در مقام والدین، اگر می خواهیم فرزندان خوبی تربیت کنیم که نمازرا بر پای دارند، باید خود در مقابل آنها به عبادت و نماز قیام کنیم. هر چند که دعوت آنان به نماز لازم است، اما آثارعملی عبادت که در معرض دید آنان قرارمی گیرد، تاثیر دعوت را دو صد چندان می کند. این روش را در تعلیم و تربیت، روش اسوه سازی می گویند. در روان شناسی نیز بندورا از آن تحت عنوان "سرمشق دهی " یاد می کند. او به هنگام بحث از نظریه یادگیری اجتماعی از یادگیری مشاهده ای سخن به میان می آورد. کودکان با مشاهده والدینی که به اعمال نیک، عبادت و نماز می پردازند، به تقلید و تکرار آن رفتار مبادرت می کنند. حتی تقلید در بعد اجتماعی نیزمعنی دار است و از آن تحت عنوان تقلید اجتماعی یاد می کنند.
نقش تبلیغی
از دیگر نقش ها و وظایفی که بر عهده والدین است، نقش تبلیغی است. امروزه آیین ها و کیش هایی که غیر الهی اند وافکار بت پرستانه را در دنیا تبلیغ می کنند، کم نیستند. این آیین ها منادی نجات بشر بوده، وعده های فریبنده ای به مردم دنیا می دهند. همه ی آنها سعی می کنند که با جاذبه های تبلیغ، مردم را به سوی مسلک و مرام خود دعوت نمایند. برای مثال، در اینترنت به مقالات فراوانی درباره این نوع کیش ها و فرقه های ضاله و گمراه کننده برمی خوریم که از الفاظ فریبنده بهره می جویند.
راه هموار است و زیرش دام هاست
قحطی معنا میان نام هاست
لفظ ها و نام ها چون دام هاست
لفظ شیرین ریگ آب عمر ماست
سالانه عده ی زیادی با تأثیر پذیری از تبلیغات به مرام ها و مسلک های مختلفی می گروند. پس اگر آثار تبلیغات تا این حد زیاد است و تا آن حد کارایی دارد که مردم را به تغییر مسلک و مرام می کشاند، می توان به نحو احسن در جهتی سازنده از آن بهره جست و با سخن گفتن درباره دین، عبادات و نماز و احکام آن، کودکان را به سوی عبادت جذب کرد. در قرآن نیز براین معنا تأکید شده است و خداوند پیامبر(ص) را مورد خطاب قرار داده، می فرماید:" یا ایها الرسول بَلّغ ما اُنزل الیک من ربک". ای پیامبر ابلاغ کن آن چه را که از سوی رب و پروردگارت برتو نازل گشته است. مراد در این جا ابلاغ مسئله امامت علی (ع) است، و تبلیغ رهبری دینی و ولایت علی (ع) تا آن درجه از اهمیت برخوردار است که می فرماید:" و اِن لَم تـَفعل فـَما بـَلغت رسالته. " و اگر آن را ابلاغ نکنی، رسالت خود را به نحو اکمل ابلاغ نکرده ای. آن روزی که این تبلیغ صورت می پذیرد خدای تعالی آن را به عنوان کمال دین دانسته، می فرماید: « اَلیوم اَکملتُ لکم دینکم و اَتممتُ علیکم نعمتی و رَضیتُ لکم الاسلام دیناً» نتیجه آن که این همه اهمیتی که امر تبلیغ در اسلام دارد و بزرگان و معصومانی چون علی (ع) قربانی تبلیغ دین خدا گشته اند، ما را بر آن می دارد که به تبلیغ دین در خانه و بیان اهمیت نماز بپردازیم واگر چنین نکنیم قطعاً بچه ها به سوی عبادت و نماز گرایش چندانی پیدا نمی کنند.
نقش تبشیری، تشویقی و تقویتی
مراد از تبشیر، آگاه کردن فرد از آن است که اگرکارخوبی انجام بدهد، در پایان به آن عطیه ای ( پاداش ) داده خواهد شد و خدای تعالی از این روش برای ترغیب بندگان به امور نیک استفاده کرده است، در آن جا که می فرماید: وَ فاکِهَهُ مِمّا یَتخَّیرون و دیگرانی را که در سطوح بالاتری هستند به کسب رضای معبود وعده داده، می فرماید: "رَضی الله عنهم و رَضوا عنه " و کسب رضایت خدا امرارزشمندی است و لذا در قرآن می فرماید:" و رضوان من الله اکبر"
پس می توان برای جلب نظر فرزندان به سوی عبادت و نماز، از تبشیر استفاده کرد. مانند پدری که به کودک خود می گوید: اگر نماز بخوانی برایت فلان لباس را می خرم. او بدین ترتیب از روش تبشیر بهره جسته است، ولی در مورد کودکان باید تحقق وعده ها نزدیک و سریعاً قابل حصول باشد. مراد از تشویق آن است که پس از اتمام نماز به فرزندمان چیزی عطا کنیم. این امر موجب دوام عبادت و استمرار توجه به فریضه نماز می گردد.
کودک با دریافت پاداش تمایل بیشتری به انجام عبادت از خود نشان می دهد و باید به تدریج که بزرگ تر می شود، سخن از اهمیت و فلسفه نماز نیز به میان آورد تا عادت کردن به اقامه نماز همراه با فهم و درک بهتر از این عبادت باشد. در تشویق کودکان باید دقت کنیم چیزی که در اختیار کودک قرار می دهیم مورد علاقه وی باشد. این امر در مورد تبشیر و تقویت نیز صادق است. منظور از تقویت آن است که در اختیار کودک چیزی را قرار بدهیم که موجب احتمال افزایش رفتار در او بشود و تفاوت آن با تشویق دراین است که تشویق موجب افزایش عمل نمی شود، اما تقویت می تواند چنین پیامدی را در برداشته باشد. بدین ترتیب اگر چیزی در اختیار کودک قرار بدهیم و باعث افزایش عبادت و نماز در وی بشود، آن چیز نقش تقویت کننده دارد. نتیجه آن که باید برای تشویق و ترغیب فرزندان به امور عبادی از تبشیر، تشویق و تقویت کردن بهره بجوییم و حتماً برای اعطای شی ء به کودک، بر اثر تجربه به امور مورد علاقه وی شناخت پیدا کنیم تا شاهد تاثیر فراوان آن باشیم.
نقش تسهیلی ( سهولت بخشی)
انجام عبادت و نماز به صورت کامل و تفصیلی و به جای آوردن تمامی شرایط آن کار دشواری است. لذا به منظور ترغیب کودکان می توان درعبادات آنان تسهیلاتی در نظر گرفت. همان گونه که امام صادق (ع) فرمود: کودکان خود را در سحرگان بیدار کنیم تا روزه بگیرند اما در طول روز هر وقت که خواستند می توانند افطار نمایند. دراین جا ملاحظه می شود که با توجه به طاقت کم کودکان برای روزه داری و عدم توان گرفتن روزه کامل، آنها را تشویق می نماییم به مقداری که می توانند روزه بگیرند. برای نماز خواندن کودکان نیز می توان تسهیلاتی فراهم ساخت. برای مثال، تهیه آب ولرم در آن جایی که آب خانه سرد است. این امر به ویژه برای خواندن نماز صبح توسط کودکان ضرورت دارد. پهن کردن جا نمازآنها، یا مختصر کردن برخی از ادعیه در قنوت و اموری نظایر اینها می تواند انجام عمل عبادی توسط کودکان را سهولت بخشد. البته با افزایش سن آنان می توان برکیفیت عبادت های آنها افزود و سطح راز و نیاز آنان را با خالق اعتلا بخشید؛ اما تحمیل عبادت های سخت و دشوار و ایجاد سختی های فراوان که با توان و سن آنها متناسب نیست می تواند موجبات زدگی از دین را فراهم سازد.
نقش تذکر و یادآوری
به طور قطع کود کانی که به تازگی به عبادت و نماز رو آورده اند ممکن است اوقات نماز را فراموش کنند و گاه ناخواسته نماز خود را در وقت مناسب نخوانند. به منظور پیشگیری از بروز چنین امری، باید در نظر داشته باشیم که گاه تذکراتی را به چنین کودکانی بدهیم، اما تذکراتی ملایم و لطیف. برای مثال: پسرم الان موقع نماز ظهر است، عزیزم بیا نمازت را بخوان. ضرورت تذکر از آن جهت روشن است که کودکان در شناخت وقت و زمان، به قابلیت و توانایی های کافی دست نیافته اند. چنین تذکراتی می تواند عبادت و نماز را به آنان یاد آوری کند و با عوامل زمینه ساز قبلی و ایفای نقش هایی که قبلاً ذکر آنها رفت، انجام به موقع نماز را توسط آنان ممکن سازد. ولی اگر تذکرات به موقع والدین نباشد گاه کودک دچار فراموشی شده، از اقامه نماز باز می ماند. وجود تذکرات لطیف و سازنده امری مفید و لازم است و حتی درمورد بزرگ ترها نیز مصداق خواهد داشت. چنان که قرآن می فرماید: " فذکـّر اَن نفعت الذکری" و در آیه دیگری می فرماید: " فذکر، ان الذکری تنفع المومنین»
نقش حمایتگری
کودکان گاه در حین اجرای عبادت یا به هنگام برخورد با دیگران ممکن است دچار شبهاتی در مورد نماز و عبادت بشوند. همچنین ممکن است نکاتی که می شنوند باعث تردید آنان شده، آنها را از خواندن نماز و انجام عبادت باز دارد. لذا به منظور حفظ تمایل و اشتیاق آنها به عبادت، باید درصدد حمایت از آنها برآمد و پاسخ این شبهات را با نگرشی علمی و عقلانی داد تا در خور فهم کودک باشد و حتماً باید به زبانی ساده بدان پرداخت تا مشکلاتی که نسبت به انجام عبادت و نماز در ذهن کودک بروز کرده است برطرف شده، با آرامش و طیب خاطر به عبادت بپردازد. باید برای کودکان گفته شود که وقتی آنها نمازمی خوانند خداوند به آنان حسناتی می دهد و آنها را بیشتر دوست می دارد. پس کودک برای انجام عبادت و ادامه دادن آن نیازمند حمایتگری بزرگ ترهاست و حمایت فکری و معنوی آنها کودکان را در انجام عبادات استوار می گرداند
این دفعه التماس نمیکنم وظیفتونه دعام کنید!
یاحق